Timi na manana wa yena a va tshama eDorobeni ra Mozala. A ku ri na swin’wana swo ka swi nga tolovelekangiki hi Timi – misisi ya yena! A yi kula hi ku hatlisa. A yi kula hi ku hatlisa lero Mugqivela wun’wana na wun’wana, manana wa Timi a fanele a n’wi heleketa ku ya kera misisi. Loko ku ri na xilo xin’we lexi Timi a nga xi rhandzi, a ku ri ku kera misis! Nkarhi wa ku kera misisi a ku ri karhi wo vilerisa swinene eka Manana hikuva Timi a rila. “Mina a ndzi lavi misisi ya mina yi keriwa!” a tshamela ro vula.

Manana a ta n’wi xinga loko va nga si famba va ya laha va keraka kona misisi, kambe loko va kala va fika, Timi a khulukisa mihloti. Endzhaku Manana a ta endla swilo hinkwaswo ku ringeta ku endla leswaku Timi a tshamiseka loko a ri karhi a keriwa misisi. Mikarhi yin’wana a n’wi nyika makhekhe. Timi a rhandza makhekhe, kambe a ta ma himela a ma heta kutani a sungula ku rila nakambe. Mikarhi yin’wana Manana a n’wi cinela. A ta a cina a ya eximatsini. A ta a cina a ya exineneni. A tshombonyokisa miri wa yena, kambe Timi a rila lero na rila. Loko Jango, mukeri wa misisi, a lulamerile ku kera misisi ya Timi, Timi a tilulamisela ku rila swinene! Xosungula, a mpfikula, a ta a bikula, endzhaku a balekisa xirilo xa le henhla, “Yooo, yooo, yooo!” “Ko va ku kera misisi ntsena, Timi. A swi vavi,” ku vula Jango, ku ri ku ringeta ku khongotela Timi, kambe leswi a swi endla leswaku Timi a rilela ehenhla swinene. Mikarhi yin’wana Jango a yimbelela ku mbuwetela Timi, kambe a ya emahlweni a rila.

Siku rin’wana, Timi a rilela ehenhla swinene kufikela laha vahundzi hi ndlela va nga hlometela endzeni ka ndhawu yo kerela misis ku vona leswaku i yini xi endlaka mufana a rilela ehenhla swinene! “Eee, mino! Ntsena ko va mufana lontsongo loyi a keriwaka misisi,” va vula. Timi a a nga ri na mhaka na swona loko vanhu va ta ku ta n’wi hlalela. U rile lero na rila kufika laha Jango a nga heta ku n’wi kera misisi. Eka rin’wana siku, a kolola kufika laha Kokwani Binite a nga ta a ri karhi a khwita hi mugogojeo wa yena. A tshama ekusuhi na laha ku keriwaka kona misisi, kambe a pfuxiwile eka vurhongo bya yena bya ndzhenga hi ku kolola ka Timi. “Eee, mananee!” ku vula Kokwani Binite. “A ndzi ehleketa leswaku ku endleka swo biha!” Kutani a khwita a tlhelela ekaya ra yena ku ya kumela Timi xiphemu xa nhlampfi yo nandziha leyi a nga yi oxa. “Ndza tshemba leswaku lexi xi ta endla leswaku a yima ku rila,” a anakanya. Kambe loko a nyika Timi nhlampfi, yena a yi khojometa enon’weni, a yi ncakunya a yi mita … kutani a ya emahlweni na ku rila!

Endzhaku kaloko Timi a fambile na manana wa yena siku rero, Jango u tshamile ehansi na bikiri ra tiya a anakanya lero na anakanya. Ntiyiso ku fanele ku va na ndlela yo yimisa Timi ku rila loko a keriwa misisi! Hi kona laha Jango a nga ta na miehleketo ya kahle! “Hi sweswo! Ndzi swi kotile,” a huwelela hi ntsako. Eka ku endza loku landzelaka ka Timi, endzhaku ka loko Jango a tekile xikero xa yena, u sungule ku tsheketela Timi ntsheketo. “Ku tshame ku va na mufana lontsongo loyi a nga rhandzi leswaku misisi ya yena yi keriwa, kutani a yi tshika yi kula yi kula,” ku vula Jango. “Yi kule lero nhloko ya yena yi tala hi mafundzu yo javaringa. Ku nga ri khale mafundzu lamo javaringa ma sungule ku lukana.” “Xana ku humelele yini endzhaku?” ku vutisa Timi, loyi se a yime ku rila.

“Tinhongani na switsotswani swin’wana swi tekile xiboho xa ku endla misisi ya yena kaya ra swona,” Jango a ya emahlweni. “Kutani, xana ku humelele yini hi yena?” ku vutisa Timi, loyi a languteka a ri eku vileleni. “Mufana lontsongo u sungule ku tikokakoka misisi na ku tin’waya hikuva switsotswani leswi a swi kokova enhlokweni ya yena a swi endle leswaku yi hlohlonya, yi hlohlonya swinene. A tikokakoka na ku tin’waya, a tikokakoka na ku tin’waya siku hinkwaro. Hi xihatla, nhloko ya yena na mavoko ya yena ya sungule ku twa ku vava hi ku kokakoka na ku n’waya n’waya,” ku vula Jango. “Eee, ku biha ka swona! Xana ku humelele yini endzhaku ka sweswo?” ku vutisa Timi, a ri karhi a twela mufana vusiwana. “Nhloko ya yena na mavoko ya yena ya sungule ku pfimba,” Jango a ya emahlweni. “Siku rin’wana, manana wa yena a n’wi tisa laha ka mina. Loko va fika laha, a tlulela ehenhla ka xitulu leswaku misisi ya yena yi keriwa. A tshama a nga ninginiki leswaku ndzi n’wi kera khati ya kahle swinene.”

“Ntiyiso?” ku vutisa Timi. “Eee, ina!” ku vula Jango. “Endzhaku ka loko ndzi hetile ku n’wi kera misisi – ku fana na sweswi ndzi nga heta ya wena – mufana luya a ndzi vukarha swinene.” Timi u langutile nhloko ya yena. Se a herile ku keriwa misisi! A tiphina hi ntsheketo swinene lero a nga swi lemukangi na leswaku Jango a n’wi kera misisi. U tlurile a chika exitulwini kutani a vukarha Jango. Xana a wu swi tiva? Timi a nga ha rilanga nakambe loko a ri laha ku keriwaka misisi hikuva Jango a ri na ntsheketo wuntshwa ku n’wi tsheketela nkarhi wun’wana na wun’wana loko a ta! Naswona manana wa Timi a tsakile swinene hikuva mitsheketo ya Jango a yi vula makumu ya swivilelo swa ku keriwa ka vhiki na vhiki.