Uphi uGogo?

Written stories

Uphi uGogo?

Author

Itlolwe nguRobert Muponde

Illustrator

Iinthombe nguElizabeth Sparg

Ngelinye ilanga ekuseni uDuma wakokoda emnyango kagogwakhe.

Namhlanjesi kwakulilanga likaDuma lokubelethwa begodu uGogo amenzele ingwani yevolo ebovu njengesipho.

UDuma wabe athabe khulu.

Ipisi ebonakala inelunya yavula umnyango.

“Ungubani wena? Uphi uGogo?” kwabuza uDuma.

“NginguChidhange, umnakwabo likagogwakho,” kuvungama ipisi.

“Ngabaleka kade lokha nakazangibiza ngesela nesidlangcuba.

Ngibuyile ukuzomtjengisa bonyana angisinjalo.”

 

“Uphi uGogo?” kwabuza uDuma godu. Besele aqhaqhazela.

“Ukhona lapha. Begodu akekho lapha,” kwatjho uChidhange, ahlikihla amathumbu wakhe azeleko.

Chidhange wabhodla. Wabhodla ivolo enengi ebovu.

“Babake!” kucabanga uDuma. “Udle uGogo!”

Wabalekela ehlathini elingemva kwendlu kaGogo.

 

UChidhange wamgijimisa. UDuma khabe athuke khulu.  

“Kodwana uGogo ukhona lapha! Utjhisa utjani obudala namakari.”

Lokha uChidhange nakabona uGogo, wathuka khulu, wagijimela khona emlilweni.

“Ipisi esidlhayela kangaka,” kuhleka uGogo.

UChidhange waphambanisa isipho sikaDuma, sasifihlwe ngaphasi kweengubo, noGogo.

Manjesi wabe namathumbu azele ivolo begodu kubuhlungu ngenzasi! Wabaleka akhange asabonwa godu.

 

Ithabo leNal’ibali

Izinto esingakhuluma ngazo

Angathana bewunguDuma, bewuzokwenzani lokha ipisi ivula umnyango? Nange ujamiselela ipisi njengomlingisi ngisiphi isilwana ongasikhetha begodu kubayini? Ucabanga bona kuhle ukobana ipisi ngaso soke isikhathi itjengiswe njengeenlwana ezinganabuntu eendatjaneni?

Ukubonakala

Dweba namkha penda isithombe ukutjengisa ingcenye le yendatjana: Lokha uChidhange nakabona uGogo, wathuka khulu, wagijimela khona emlilweni. Kopela amagama ephepheni elihlukileko bese uwanamathisela phasi esithombeni sakho.

Ukufunda

Cabanga ngalokho okwenzekileko esithombeni bese uphendula imibuzo. Funa imininingwana endatjaneni ukukusiza. U-Chidhange uthi ubuyele ukutjengisa udadwabo ukobana yena bekangasiso isigebengu namkha umuntu odobhelelako. (Isilwana esidobhelelako ngileso esidla iinlwana ezifileko). Inga-kghani ucabanga bona u-Chidhange bekasigebengu namkha bekamumuntu odobhelelako? Nikela inzathu zombonwakho.  Inga-kghani u-Chidhange bekanamala lokha nakathi uGogwakhe, “Ukhona lapha. Begodu akekho lapha.”? Ucabanga bona bekatjho ukuthini?  Ungazizwa njani nangabe ukhambile wayokuvakatjhela ilunga lomndeni bese ipisi enganamusa ivula umnyango?

Ukutlola

Ngiyiphi enye into ipisi engayithola ukobana iyidle sekunokuthola abobogogo kuhlanganise nevolo? Tlolela u-Chidhange “irhelo lokuthenga” oliphakamisako.

Ukwenza

Yenza godu enye indatjana ngo-Chidhange. Kilendatjana, tjengisa bona ufunde isifundo ngalokho okwenzeke endatjaneni ethi Uphi uGogo?