Lesedi a rhandza tinyeleti. Loko vana lava n’wina va jahile leswku ku va mixo, yena a jahela leswaku ri va nkarhi wa vusiku. A nga xi chavi xinyami na switsanana. A rhandza ku ya ehandle loko nkarhi wa ku etlela wu nga si fika ntsena ku ya languta ematilweni.

Sweswi, anakanya hi tinyeleti hinkwato leti a nga ti vona. Madzana ya madzana ya tinyeleti leto vangama, to tsayiteta na n’weti lowukulu, wa xirhendzevutani, wa xitshopani.

“Nkarhi wo etlela wu le kusuhi, Lesedi!” ku huwelela manana wa nhwana lontsongo.

“Ndza ta, Mama!” ku hlamula Lesedi.

Kambe Lesedi a nga si lulamela ku nghena endlwini. A lava ku hlaya tinyeleti. “N’we, mbirhi, nharhu, mune …” Lesedi u hlayele kufika eka dzanamakumenharhunharhu loko a twa manana wa yena va n’wi vitana nakambe.

Loko a hundzuluka leswaku a nghena ndzeni, a vona rivoni lerikulu, leri a ri vangama ematilweni. A ri vona ri ta ekusuhi katsongo na katsongo. A ku ri xibamubamu lexikulu! Lesedi a nga copetangi na switsongo kutani a xi languta loko xi ri karhi xi phatsama emahlweni ka xirhapa xa ka vona.

Lesedi a tshinelela xibamubamu kutani a xi khumbha. A xi rhetela na ku vangama naswona a xi kufumela. Rivanti lerikulu ra le tlhelo ri pfuleka kutani xitepisi xi enhlela ehansi.

“Kumbexana ndzi hlometelanyana hi xihatla hala ndzeni,” ku anakanya Lesedi.

Hi ku nonoka, a famba ehenhla ka xitepisi. A ku ri na timboni to vangama na tibatheni to tshwuka na ta wasi hinkwakonkwako. Kambe a ku ri na batheni leyikulu ya xilamula leyi a yi ri ehansi ka rin’wana ra mafasitere leyi nga n’wi koka rinoko.

“Hambi ku ta humelela yini loko ndzo yi tshikilela?” u vulavulela ehenhla.

PIPIIIPI ku twala ku rila loko a yi tshikilela. Kutanu rivanti ri gandlaza ri pfaleka kutani ku twala VHUUM! loko njhini yi sungula ku duma. Leswi nga landzela, a twa rito kusuka exipikareni ri ku, “Xibamubamu xa suka hi 3, 2, 1…”

Lesedi a twa xibamubamu xi suka! Xi ninginika xi ya eximatsani na le xineneni; xi ninginika xi ya ehenhla na le hansi, kutani xi tlakuka hi ku buluka.

“Manana u ta hlundzuka swinene,” ku anakanya Lesedi, kambe a ri na n’wayitelo lowukulu exikandzeni xa yena. Emaheteleleni a ya exibakabakeni! Hi le mafasitereni ya xibamubamu, a kota ku vona muti wa ka vona wu ri karhi wu ya wu va wutsongo na wutsongo loko a ri karhi a hahela ehenhla.

A tatayisa a ku, “Bayi bayi, Mama! A ndzi nga hlweli!”

Ehenhla, henhla, henhla xibamubamu xi gonya. Xi tsemakanya na ku rhendzela tinyeleti. Xi khokhomela ematlhelo na le matlhelweni ya tipulanete xi thlela xi gonya xi ya ehenhla exibakabakeni. “Yima kufikela loko ndzi byela Tshepo na Amina hi mhaka leyi exikolweni,” a anakanya.

Lesedi a ha langutile ehandle hi fasitere loko a vona xin’wana ehenhla ka yena. Xana ku nga va ku ri …? Ina, a ku ri wona! A ku ri n’weti … naswona a ku ri na munhu loyi a yimile ehenhla ka wona. A ti komba a ri karhi a n’wi tatayisela.

“I wanuna wa le n’wetini!” ku n’wayitela Lesedi hi ku nyanyuka.

Wanuna a tshamela ro tatayisa kufikela loko xibamubamu xi phatsama hi ku olova en’wetini. Endzhaku a famba kufikela loko a ya gogondza efasitereni ra Lesedi.

“Ahee,” a vulavula hi le nghilazini. “A ndzi kumi vaendzi vo tala. Xana vito ra wena i mani?”

“Hi mina Lesedi,” a vula hi ku tinyungubyisa. “A ndzi nga fanelanga ku va laha. lexi a hi xibamubamu xa mina. Xi phatsamile exirhapeni xa ka hina, kutani ndzi nghena hiloko xi tlakuka!”

“Leswi swi endla hi ku u tswariwile u ri muvalangi,” ku vula wanuna.

“Ndzi yena. ndzi rhandza xibakabaka naswona ndzi rhandza ngopfu tinyeleti. Hi ntiyiso, vito ra mina, Lesedi, ri vula rivoningo,” a hlamusela.

“I mhaka ya kahle! Hi lowu nchumu wun’wana lowu u nga ta famba na wona ekaya.” Lesedi u pfula fasitere a humesa voko ra yena. Wanuna luya u n’wi nyikile xiribyana. “I ribye ro hlawuleka ra le n’wetini. Sweswi u na nchumu lowu wu nga ta tshamela ro ku pfuna ku tsundzuka riendzo ra wena.”

“Ndza khensa swinene, Wanuna wa le n’wetini!”

Hambileswi Lesedi a tiphina hi riendzo ra yena, a sungula ku titwa a karhelenyana.

“Yoo mhane! Mama u ta vilela hi mina!” a anakanya, a ri karhi a ahlamula. A languta ematlhelo. “Kumbexana loko ndzo tshikilela batheni liya ya xilamula nakambe, xibamubamu xi ta ndzi tlherisela ekaya.”

Kutani a yi tshikilela. Hi nkarhi wolowo, rito ri huma endzeni ka xipikara nakambe, ri ku, “Riendzo ro tlhela ra sungula hi 3, 2, 1…”

“Sala kahle, Wanuna wa le n’wetini,” ku vula Lesedi hi xihatla.

“Famba kahle, Lesedi. Ndzi tsakela ku ku vona nakambe,” a vula hi ku n’wi tatayisela.

Xibamubamu xi tlakukile en’wetini kutani xi hundzuluka hi ku nonoka. Lesedi a kota ku vona Pulanete Misava ekule ehansi. A yi languteka ku fana na bolo ya wasi leyi bambaka leyi yena na vanghana va yena a va rhandza ku tlanga hi yona. Endzhaku a twa xibamubamu xi karhi xi ku vhuum xi enhlela hansi, hansi, hansi, kufikela loko xi ya phatsama exirhapeni xa ka vona hi ku bamba kutsongo. Rivanti ri pfuleka, kutani xitepisi xi enhlela ehansi.

“Ndzi le kaya!” ku huwelela Lesedi.

A tsutsuma exitepisini a languta ehenhla a vona n’weti lowukulu, wa xirhendzevutani, wa xitshopani, kutani a anakanya leswaku u vone wanuna lontsongo a ri karhi a tatayisa.

Loko manana wa Lesedi a humela ehandle a ri karhi a n’wi lava, u kumile nhwana wa yena a etlerile ehansi ebyanyini.

“Ooh nhwana wa mina lontsongo, u fanele u karhele swinene,” a vula hi ku n’wi tlakula.

U tlakurile Lesedi a n’wi nghenisa endlwini a n’wi lata emubedweni. Endzhaku a twa xin’wana evokweni ra Lesedi. A ku ri ribye ra xirhendzevutani, ra mpunga.

“Nhwana lontsongo wo tsakisa,” a n’wayitela, a ri karhi a tswontswa mombo wa Lesedi.

Endzhaku a tima rivoni kutani a huma ekamareni, a nga swi lemuki leswaku ribye lera xirhendzevutani, ra mpunga ri le ku voningeni exinyamini.