Morwa wa Kgoši Swikiri le Awande, wa mopaki
Home | Written stories | Multilingual stories | Morwa wa Kgoši Swikiri le Awande, wa mopaki

Written stories

Morwa wa Kgoši Swikiri le Awande, wa mopaki

Author

Mongwadi ke Ayanda Hlatshwayo

Illustrator

Diswantšho ka Chantelle le Burgen Thorne

Go ile gwa ba le morwa wa kgoši wa go bitšwa Swikiri. Morwa wa kgoši Swikiri o filwe leina le ka ge a be a rata dilo tša swikiri go swana le dikhekhe, dipisikiti, dithate, ditonate le diphuding. Morwa wa kgoši Swikiri ba be ba mo lemile kudu ka fao a bego a sa nyake go abelana dilo tša gagwe tša swikiri le bana ba mo motseng.

“Ga go yo a jago dikhekhe tša ka! Wa kwešiša, Mary? Ke molao!” a realo Morwa wa kgoši Swikiri go mopaki wa ka mošate. “Dikhekhe, dipisikiti le dithate ke tša ka gape ke tša ka ke le tee.”

Ka letšatši le lengwe, go ile gwa tla mopaki yo moswa wa go makatša mo motseng. O ile a thoma go fa bana ka moka dikhekhe le dipisikiti. Morwa wa kgoši Swikiri o rile go kwa ka se, a befelwa kudu a ba a romela baletakgoro ba gagwe go swara mopaki gomme ba mo tliše go yena.

“O tsena motseng wa gešo wa fihla ka go fa bana mabose bjang. Seo se kgahlanong le molao!” a realo Morwa wa kgoši Swikiri ka pefelo.

“Mohlomphegi, ke kgopela tshwarelo ka nnete. Hle ntumelele go phošolla phošo ya ka ka go pakela wena o le noši,” gwa fetola mopaki yoo leina la gagwe e lego Awande. “Ke tla go pakela sejo sa bose letšatši le lengwe le le lengwe. Dilo tša bose tše ke di pakago di kgethegile kudu. O swanetše go ja sejo seo ka moka o se fetše ka letšatši le letee.”

“Le bjalo, ke tla kgona go fetša sejo sa bose ka letšatši le letee!” a realo Morwa wa Kgoši ka megabaru.

“Ke gabotse,” gwa fetola Awande ka myemyelo.

Gomme, mesong ye mengwe le ye mengwe, Morwa wa Kgoši o be a amogela sejo sa go pakiwa se seswa, seo a bego a tlo se ja ka moka. E rile ge matšatši a feta, dijo tša ba bose kudu gape ya ba tše di kgolwane. Morwa wa Kgoši Swikiri o be a thabile kudu, gomme o feditše dikhekhe, dipisikiti le dithate ka moka ntle le go abela bana ba mo motseng le ge e ka ba lerathana.

Efela ge dijo di e ba tše dikgolwane kudu, Morwa wa Kgoši Swikiri o ile a palelwa ke go di fetša. O ile a swanela go di fihla karolong ya sephiri ya phaleisi gore Awande a se tsebe gore o be a sa fetše sejo letšatši le lengwe le le lengwe.

Morago ga dibeke tše mmalwa, Morwa wa Kgoši Swikiri o ile a swanela go boloka dijo tše dintši ka fao e lego gore ga di sa lekana lefelong la sephiri. Gomme, o ile a bitša mošomedi wa gagwe le Mary, mopaki wa ka mošate, a ba laela gore ba lahle tše dingwe tša dijo tšeo.

“Le kgonthiše gore Awande ga a le bone ge le dira seo,” a ba laela.

Gomme, mesong ya go latela Mary le bašomedi ba lahlile dijo tša go šala ka gare ga sethokgwa sa ka morago ga phaleisi. Efela, go diregile selo sa go tlaba: bošego bjoo, mola batho bohle ba robetše, dijo ka moka tše di lahlilwego sethokgweng di ile tša bonala ka phaleising gape!

Mesong ya go latela, Awande, wa mopaki, o fihlile a swere sejo se sebose se seswa a nyaka go bona Morwa wa Kgoši.

“O be o nagana gore nkase tsebe gore o lahla dijo tša ka tša bose? Ga se wa dumela go fetša sejo sa bose ka moka ka letšatši le ke o filego sona? Ke go lemošitše mathomong gore dijo tša ka tša bose di kgethegile gomme o tlo swanela go di fetša nako le nako,” a realo Awande ka pefelo.

Morwa wa Kgoši Swikiri o ile a thoma go tšhoganyana gomme le teng ya gagwe ya thoma go se be bose ga nnyane, efela o ile a ja a ba a ja go fihlela a fetša dijo tša bose tša go šala le seo Awande a se tlišitšego sa letšatši leo.

“Ga ke sa ipshina ka dijo tša bose,” a realo Morwa wa Kgoši Swikiri mesong ya go latela ge Awande a fihla le sejo sa bose sa letšatši leo.

“Tshephišo ke tshephišo, Mohlomphegi,” a realo Awande.

Morwa wa Kgoši Swikiri o be a bonala a nyamile. “Ke dire eng gore o se hlwe o mpakela dijo tša bose letšatši le lengwe le le lengwe?” gwa botšiša Morwa wa Kgoši Swikiri.

“O bitšwa Morwa wa Kgoši Swikiri ka gobane o rata dijo tša go ba le swikiri. Le ge go le bjalo, ka lebaka la melao ya gago, bana ba bangwe ga ba tsebe mabose a,” gwa fetola Awande. “Ka fao, o swanetše go ja o be o je dijo tša bose, go fihlela melomo ya bana e eba le swikiri.” Morago ga seo, mopaki a retologa a tšwa ka phaleising, a tlogela khekhe ya bose ye kgolo gore Morwa wa Kgoši Swikiri a e je.

Morwa wa Kgoši Swikiri o ile a nagana kudu ka seo se boletšwego ke Awande efela ga se a kwešiše. Melomo ya bana e ka ba le swikiri bjang mola e le yena a le tee yo a jago dijo tša bose tša Awande? Gomme, morwa wa kgoši o ile a sepela ka tšhengwaneng fao go bego go homotše. O be a swanetše go nagana ka tsela ya go thibela Awande go mo tlišetša dijo tša bose ka mehla.

O rile ge a dutše a sepela, kgwele ya maoto ya tshela lebota la tšhengwana le letelele gomme ya wela sethokgweng. Ka morago ga yona go tšweletše mošemanyana wa ditšhila a latelela kgwele. O rile ge a bona Morwa wa Kgoši Swikiri, a nyaka go wa ka letšhogo.

“Mohlomphegi, ke kgopela tshwarelo. Ke latile fela kgwele,” a realo mošemane a tšhogile.

Morwa wa Kgoši Swikiri o be a nagana ka leano la go emiša go hwetša dijo tša bose ebile a lebetše le go befelwa.

“Pele o tšea kgwele ya gago,” a realo, “ke kgopela gore o mpotše gore ke eng seo se tlogo dira gore molomo wa gago o be le swikiri.”

“Dilo tša go dirwa ka swikiri, Mohlomphegi,” a realo mošemanyana a lewa ke dihlong. “Dikhekhe, detonate le dipisikiti – dilo ka moka tše re sa dumelelwego go di ja.”

Mošemanyana o be a bonala a nyamilwe ge a bolela ka fao Morwa wa Kgoši Swikiri a ilego a lewa ke dihlong ka nakwana. E be e le la mathomo, a lemoga gore o inaganela a le tee. O be a na le dijo tša bose tše dintši tšeo a sa hlwego a ipshina ka tšona, efela bana ba mo motseng ga senke ba kwa tatso ya selo sa swikiri sebaka se setelele telele.

Morwa wa kgoši o ile a akgofa a ya ka phaleising gomme a laela gore Awande a bitšwe.

“Awande,” a realo, “Ke be ke inaganela ke le tee ebile ke le setlaela. Ke nyaka go direla batho ba mo motseng moletlo. Hle o pakele bana ba mo motseng le batswadi ba bona dijo tša bose. Go thoma lehono, batho bohle ba ka ja dijo tša bose ge ba nyaka.”

Awande o ile a myemyela. “Ke a leboga, Mohlomphegi!” a realo, gomme a paka dikhekhe, dipisikiti le dithate tša maemo a godimo gape tša bose kudu tšeo batho ba mo motseng ba di bonego goba go kwa tatso ya tšona. Gomme ba ile ba ja ba ja go fihlela ba kgotsofala.

Mesong ya go latela, Awande, wa mopaki, o ile a nyamelela ntle le mohlala. Morwa wa Kgoši Swikiri o ile a tšwela pele go direla batho ba mo motseng meletlo – efela bjale go be go paka yena le Mary.