Ligundvwane Lasemaphandleni neLigundvwane Lasedolobheni
Home | Written stories | Multilingual stories | Ligundvwane Lasemaphandleni neLigundvwane Lasedolobheni

Written stories

Ligundvwane Lasemaphandleni neLigundvwane Lasedolobheni

Author

Ibhalwe nguJacqui L”Ange

Illustrator

Imidvwebo idvwetjwe nguPatrick Latimer

Listen to the story here

Gundvwane Wasemaphandleni wefika edolobheni alandze lipheya lelisha letibuko temehlo. Gundvwane Wasedolobheni wamhlangabeta esiteshini. “Wemukelekile, mzala,” kwasho yena. “Kuhle kukubona,” kwasho Gundvwane Wasemaphandleni nanoma-nje abengaboni kubona kahle. Wabuka etulu, kodvwa lesibhakabhaka lesicwebile besibhace ngemuva kwetakhiwo letimphunga. Gundvwane Wasemaphandleni wafaka tibuko takhe. “Tiphi tonkhe letihlahla?” kwabuta yena.

“Ngubani lodzinga tihlahla?” kwasho Gundvwane Wasedolobheni. “Takhiwo letidze, tindze kwendlula!”  Gundvwane Wasemaphandleni wakhwehlela. “Ngifuna kuya ekhaya.” “Kute intfo leyentekako emaphandleni,” kwasho Gundvwane Wasedolobheni. “Awubi naso situnge?”  Gundvwane Wasemaphandleni wahleka. “Wota utibonele wena ngekwakho!”

Intfo yekucala Gundvwane Wasedolobheni layicaphela kwaba ngulokuthula. Gundvwane Wasedolobbheni bekahlala esicwini sesihlahla lesibanti, ngaphansi kwesibhakabhaka lesicwebile lesibanti. “Ase ulalele-nje,” kwasho yena. Weva buhwashahwasha nebuzizizi hwe-hwe-hwe.  “Tinyoni tabelana natsi emagungumence,” kwasho Gundvwane Wasemaphandleni.

“Bese kutsi tinyosi tona tabelana natsi luju. Imphilo imnandzi!” Kwachamuka silwanyana lesiyindilinga lesicwebetelako, sigicita ibhola embikwaso ngemilente yaso lejikajikako. “Inchubabulongo igcina tintfo tihlobile.” “Caracal (likati lelikhulu lesiganga) yena wentani?” “Udla tsine,” kwasho Gundvwane Wasemaphandleni. “Gijima!” Loko besekwenele kuGundvwane Wasedolobheni. “Ngingamane ngivike timoto nebantfu emgwacweni kunakati wesiganga lowesabekako.”

Gundvwane Wasemaphandleni watihlalela ekhaya lakhe emaphandleni, lapho khona bekajabulela kuthula kwekungabi khona kulwa nekuthula kwekungabi khona kwemsindvo. Ngaletinye tikhatsi bekahle-nje aya edolobheni ayokwenta lokutsite. Kepha bekatsi nakaya khona, bekenta siciniseko sekutsi Gundvwane Wasedolobheni ukhona kute kutsi amuvikele.

Gundvwane Wasedolobheni wabuyela emuva efulethini lakhe lasedolobheni. Bekutsi nakuba nemsindvo kakhulu, naye umphatsa kabi, bekahamba aye eholideni ayohlala nemzala wakhe. Kubonakala sengatsi siyatitsandza tindzawo lesitati kahle kakhulu. Yini lokutsandzako ngalapho uhlala khona?

 

Kwekutijabulisa kwakaNal’ibali

Imibono lokungakhulunywa ngayo

Unabo yini bomzala? Bahlala kuphi? Ungakhetsa kuhlala etindzaweni tasemaphandleni noma edolobheni? Kungani? Timo tekuhlala emaphandleni nasemadolobheni tehluke kanjani?

Lokubukwako

Uhlalaphi? Dvweba sitfombe. selikhaya lakini kanye nendzawo lelitungeletile.

Kufundza

Bukisisa lesitfombe sendzawo yasemaphandleni. Fundza lengcikitsi lekulamakhasi bese utfole tintfo letingenta Trevor naLuke kulesitfombe.

Kubhala

Likhaya lakini liyindzawo yakho loyitsandza kakhulu? Noma ngulenye indzawo? Bhala tizatfu letikwenta ukhetse indzawo yakho loyitsandza kakhulu.

Umsebenti wetandla

Sebentisa libhokisi lekhadibhodi lelikhulu ngalokusemkhatsini kute wakhe likhaya leligundvwane. Sebentisa emabhokisi lamancane (njengemabhokisi emetjiso), tivimbo temabhodlela kanye naletinye tintfo letentiwe umkhicito lomusha kute ekwakha efenisha lenkhulu ngalokusemkhatsini yeligundvwane. Ungahlonipha lefenisha ngeticephu temayadi noma emaphepha lanemibala leyehlukene. Ekugcineni, sebentisa inhlama yekudlala noma lubumba lwekwakha emagundvwane latawuhlala kulendlu.

Kulingisa

Phindza futsi usebentise bakho balingisi esikhundleni seLigundvwane Lasemaphandleni neLigundvwane Lasedolobheni.